Η συναισθηματική εμπειρία της υπογονιμότητας

80 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υποφέρουν από προβλήματα υπογονιμότητας. Ένα ποσοστό 16–26% του γυναικείου πληθυσμού στις αναπτυγμένες χώρες προσπαθούν να αποκτήσουν παιδιά με ιατρική παρέμβαση, ενώ το ποσοστό υπογονιμότητας στην Ελλάδα ανέρχεται σε 17%.

Η υπογονιμότητα είναι μια μη αναμενόμενη κατάσταση. Τα περισσότερα ζευγάρια δεν έχουν αναπτύξει αμυντικούς μηχανισμούς για να αντεπεξέλθουν στο συναισθηματικό Γολγοθά που συνοδεύει την άκαρπη προσπάθεια να συλλάβουν και να αποκτήσουν ένα παιδί. Αφενός ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων καταφεύγει σε κλινικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προκειμένου να δώσει λύση στο πρόβλημα αυτό αφετέρου όμως η μέθοδος αυτή είναι συνήθως εξαιρετικά στρεσογόνα τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, καθώς περιλαμβάνει την “ιατρικοποίηση” των πιο ιδιαίτερων στιγμών της σχέσης ενός ζευγαριού.

Η αδυναμία επίτευξης εγκυμοσύνης επιδρά στον προσωπικό, συζυγικό και κοινωνικό τομέα της ζωής ενός ανθρώπου. Υπάρχουν πολλές μελέτες που επιβεβαιώνουν τη σχέση ανάμεσα στο προσωπικό στρες και στην έκβαση της θεραπείας, καθώς επίσης και τις επιδράσεις του συζυγικού και κοινωνικού στρες. Μελέτες δείχνουν ότι ένας αριθμός ζευγαριών σταματούν τη θεραπεία τους λόγω συζυγικής διαμάχης ή αποφεύγουν να υποβληθούν σε περαιτέρω θεραπεία, γιατί απειλείται η σταθερότητα του γάμου τους. Πολλά υπογόνιμα ζευγάρια αναφέρουν την κοινωνική απομόνωση και την έλλειψη συμπαράστασης από τον κοινωνικό τους περίγυρο ως σημαντικές πηγές άγχους. Η υπογονιμότητα στιγματίζεται, γι’ αυτό οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πολλές πιέσεις προκειμένου να αποκτήσουν ένα βιολογικό παιδί.

Στην Ελληνική κοινωνία, Η πιο σταθερή και μακροχρόνια σχέση είναι αυτή της μητέρας με τα παιδιά της. Η εξιδανίκευση της μητρότητας σχετίζεται με τη σπουδαιότητα που αποδίδεται κοινωνικά και πολιτισμικά στην οικογένεια, καθώς και από τη Χριστιανική παράδοση, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά θεωρούνται ευλογία Θεού και η στειρότητα κατάρα ή τιμωρία. Ακόμα και στην Αρχαία Ελλάδα η ατεκνία αποτελούσε τεράστιο πρόβλημα όπως αποδεικνύουν οι πραγματείες του Ιπποκράτη.

Τι μπορώ λοιπόν να κάνω?
Οι προβληματισμοί πολλοί και η πίεση και το άγχος που δημιουργείται πολύ-επίπεδο:

– Οικονομικό: “Που θα βρούμε τα χρήματα να πληρώσουμε θεραπείες και εξετάσεις που κοστίζουν χιλιάδες ευρώ?”
– Επαγγελματικό: “Μήπως η δουλειά μου κα πάει πίσω και ίσως και να κινδυνέψει εξαιτίας της θεραπείας που πρόκειται να ακολουθήσω?”
– Συναισθηματικό: “Πώς κα μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε σαν ζευγάρι αν η θεραπεία αποτύχει?”

Υπάρχει μία σειρά ιδιαίτερα κρίσιμων θεμάτων για κάθε ζευγάρι που αποφασίζει να ακολουθήσει μία θεραπεία υπογονιμότητας κι` αυτά είναι τα εξής:

1. Προετοιμαστείτε να νιώσετε πολλά συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα καθώς και δυσάρεστες και άγνωστες μέχρι στιγμής σκέψεις. Μην επικεντρωθείτε στο πώς και το γιατί αλλά πως να τα διαχειρίζεστε. Κατανοείστε ότι υπάρχουν ψυχολογικές αντιδράσεις στην υπογονιμότητα που είναι πολύ πραγματικές και καθημερινής και οφείλονται στο άγχος της διάγνωσης, της θεραπείας και της μη ύπαρξης εγκυμοσύνης.

2. Κατανοείστε ότι άνδρες και γυναίκες αντιμετωπίζουν το άγχος με διαφορετικό τρόπο. Εάν ο ένας εκ των δυο δεν εκφράζει σκέψεις και συναισθήματα μπορεί, ίσως εσφαλμένα, να θεωρηθεί σωματικά κι συναισθηματικά απών. Αναλογιστείτε εάν προσπαθεί να μείνει ψύχραιμος/η, παρά τις βαθιές του/της ανησυχίες και την αφοσίωση στο σύντροφο του/της.

3. Να ξέρετε ότι οι γάμοι είτε δυναμώνουν είτε αποδυναμώνουν από τις θεραπείες υπογονιμότητας. Το τι από τα δύο υπερισχύει εξαρτάται από τη σχέση του ζευγαριού πριν τη θεραπεία. Αφιερώστε ποιοτικό χρόνο ο ένας στον άλλον. Συζητήστε τα συναισθήματα σας. Αναρωτηθείτε: Έχετε έναν καλό γάμο? Μία καλή σεξουαλική ζωή? Είστε δεμένοι σαν ζευγάρι? Ακούει ο ένας τον άλλο?

4. Κατανοήστε εξ’αρχης ότι η θεραπεία μπορεί να μην είναι επιτυχής. Στο ξεκίνημα της θεραπείας κάθε ζευγάρι κάνει τα πάντα για να επιτύχει την πολυπόθητη εγκυμοσύνη. ΘΕΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ… ΘΕΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ … ΘΕΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ!

Η Θετική σκέψη, αισιοδοξία, ελπίδα και ευχή για το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι καλό να υπάρχουν και να συνοδέψουν τη προσπάθεια σας. Η θετική σκέψη, δυστυχώς, από μόνη της μόνο δεν φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Όσο δελεαστική και να είναι η σκέψη ενός θετικού αποτελέσματος προσπαθήστε να το δείτε ισορροπημένα, ρεαλιστικά και προσγειωμένα. Δεχτείτε ότι μπορεί το αποτέλεσμα να μην είναι το επιθυμητό. Εάν το πάρετε μέρα-μέρα, βήμα-βήμα προσέχοντας, ενισχύοντας και υποστηρίζοντας τόσο τον εαυτό σας όσο και τον σύντροφο σας, εστιάζοντας στο παρόν, στο τι δηλαδή εσείς μπορείτε να κάνετε ΤΩΡΑ, και όχι στο μέλλον, θα μπορέσετε να αντιμετωπίσετε το αποτέλεσμα όποιο και εάν είναι αυτό. Το αποτέλεσμα, είτε θετικό είτε αρνητικό, θα ήταν καλό να σας βρει δυνατούς και ενωμένους σαν μια γροθιά.